Zelfbevrediging

De eerste symptomen van seksualiteit en van de gevoelens die daarbij horen, zijn bij een meisje waarneembaar tussen ongeveer haar elfde en dertiende levensjaar, terwijl bij een jongen deze kenmerken ruwweg één à twee jaar later optreden. Meisjes worden op die leeftijd voor het eerst ongesteld. De geslachtsorganen en de geslachtsklieren gaan werken als bij een volwassene. Dat wil zeggen dat de eierstokken en de baarmoeder zo zijn uitgegroeid, dat er een kindje geboren zou kunnen worden. Jongens gaan zaad produceren, sperma, dat meestal ‘s nachts, tijdens de zogenaamde ‘natte droom’, wordt afgestoten.

Hiermee begint in het leven van de jonge mens de periode die we ‘puberteit’ noemen. Na de puberteit, die in de regel afloopt zo tussen het zestiende en achttiende levensjaar, komt de adolescentie, een periode van meer geestelijke rijping.

In de periode van de puberteit doorloopt iemand een drietal fasen. De eerste is de auto-erotische. In deze fase wordt door alle veranderingen in het lichaam iemands aandacht op zichzelf gericht. Het is de opwinding van het ‘groot’ worden. In deze tijd ligt vaak het begin van zelfbevrediging. De tweede fase is de homo-erotische. Daarin kan iemand zich sterk hechten aan iemand van het eigen geslacht. Vaak ontstaan er dan stevige vriendschappen. De derde fase is de hetero-erotische. Die begint dikwijls als de puberteit is afgelopen en er een zekere stabiliteit in de eigen persoonlijkheid is gekomen.

De genoemde ontwikkelingen zijn allemaal zaken waar je niets aan kunt doen. Het overkomt je. Aan één ding kun je wel wat doen en dat is zelfbevrediging. Dat is geen ‘ontwikkeling’. Dat overkomt je niet, dat doe je zelf. Het is vaak de eerste kennismaking met seksualiteit met daaraan gekoppeld de verantwoordelijkheid hoe je ermee omgaat. Het is geen onbeduidend verschijnsel. Het is aannemelijk dat meer dan driekwart van de jongens en meer dan de helft van de meisjes aan zelfbevrediging doet.

Het is een beetje gevaarlijk om er iets van te zeggen, omdat er dus toch een categorie jongens en meisjes is die er niet mee te maken heeft. Hun zou ik door mijn verhaal niet de suggestie aan de hand willen doen het ook maar eens te proberen. Toch denk ik dat het goed is, vanwege de velen die er wel mee te maken hebben, hier openhartig over te praten. De Bijbel is ook open over seksualiteit. De Bijbel is geen preuts boek. Maar de Bijbel is nooit prikkelend. Zo wil ik er ook graag open over praten, zonder dat het negatieve gevoelens bij jou losmaakt.

Ik kan dat niet voorkomen bij mensen die negatief zijn ingesteld en bij wat ik ga zeggen hun eigen verbeelding de vrije loop laten. Ik weet van iemand die in een christelijke samenkomst het boek Hooglied zat te lezen om daarin passages te vinden die hem seksueel prikkelden. Zo kun je zelfs de Bijbel negatief gebruiken. Het boek Hooglied is een schitterende beschrijving van de liefde tussen een bruid en een bruidegom, waarin ook de lichamelijke schoonheid uitvoerig en zonder terughoudendheid wordt opgesomd. Het is iemand die de schoonheid van zijn eigen bruid beschrijft en daarbij de onderdelen van haar lichaam langs gaat.

Nu dan over zelfbevrediging. Het woord lijkt aan te geven dat zelfbevrediging iets is wat met vrede heeft te maken, iets wat je een gevoel van tevredenheid geeft. Het mag wel zo lijken, maar het is zeker niet waar. Ik zal verderop aangeven waarom dat zo is. Omdat het woord misleidend is, is het misschien beter om te spreken over ‘masturbatie’. Dit woord is waarschijnlijk afgeleid van het Latijnse ‘manu stuprare’ dat zoveel betekent als: met de hand wrijven.

Dat is typisch wat er gebeurt in de zelfbevrediging. (Als ik dit woord toch nog gebruik is dat vanwege de bekendheid en dus niet omdat de term de handeling en gevoelens die ermee gepaard gaan goed weergeeft.) Je gaat je geslachtsdelen wrijven, zodat je tot een seksuele opwinding komt. Het hoogtepunt is dan een orgasme. Dat houdt voor jongens een zaadlozing in en voor meisjes een diepe innerlijke genoegdoening.

Hierbij spelen seksuele fantasieën, gevoed door sekslectuur, seksfoto’s of seksfilms, vaak een grote rol. Je in die situaties inleven geeft je seksuele belevenis een enorme impuls om je te brengen tot het hoogtepunt, dat je toch graag wilt bereiken, dat is dat orgasme. Hiermee heb ik een belangrijk kenmerk van zelfbevrediging aangegeven, namelijk dat je erin opgaat. Een bijkomend verschijnsel is, dat je er moeilijk mee kunt ophouden.

Zelfbevrediging is geen ziekte. Het is een symptoom van een dieperliggende nood, vaak eenzaamheid. In dat gevoel van eenzaamheid wil je voorzien door, zoals een meisje het eens zei, ‘jezelf eens wat liefde te geven’. Je komt tekort aan liefde en daardoor ga je met jezelf aan de gang. Het gevolg is echter wel dat je na zelfbevrediging in een nog grotere leegte terechtkomt. Seksuele gevoelens zijn door God niet bedoeld om daarmee jezelf te bevredigen, om aan ‘monoseks’ te doen. Het zijn ten diepste gemeenschapsgevoelens. Het zijn gevoelens die gericht zijn op de ander.

Je ziet dat ook aan de geslachtsdelen van man en vrouw. Die zijn door de Schepper zo gemaakt dat ze voor de ander zijn. Daarom kun je seksuele gemeenschap alleen goed en met voldoening beleven in het huwelijk. Alles wat los van het huwelijk plaatsvindt, brengt een onvrede.

Er staat in de Bijbel niet letterlijk iets over zelfbevrediging. Toch zijn er wel enkele duidelijke principes aanwezig. Een aantal teksten, met een korte toelichting zullen dat aantonen. Voordat ik die teksten aanhaal, wil ik eerst een gedeelte uit Genesis 38 met je bespreken. Dat doe ik wat uitvoerig, omdat er veel misverstand over bestaat:

“En Juda nam een vrouw voor Er, zijn eerstgeborene; haar naam was Tamar. Maar Er, de eerstgeborene van Juda, was slecht in de ogen van de HEERE; daarom doodde de HEERE hem. Toen zei Juda tegen Onan: Kom bij de vrouw van je broer, vervul je zwagerplicht tegenover haar en verwek nageslacht voor je broer. Onan wist echter dat dit nageslacht niet voor hem zou zijn; daarom gebeurde het, telkens wanneer hij bij de vrouw van zijn broer kwam, dat hij [zijn zaad] op de grond verspilde om zijn broer geen nageslacht te geven. Wat hij deed, was echter slecht in de ogen van de HEERE; daarom doodde Hij ook hem” (Gn 38:6-10).

Deze verzen worden nogal eens aangehaald als er over zelfbevrediging wordt gesproken. Door deze geschiedenis wordt zelfbevrediging, ten onrechte, ook wel ‘onanie’ (afgeleid van de naam Onan) genoemd. Er is hier echter geen sprake van zelfbevrediging. Veel eerder is hier sprake van een man die zich niets aantrok van de verplichtingen die het zwagerhuwelijk met zich bracht. Dit zwagerhuwelijk wordt later in de wet van Mozes als verplichting neergelegd (Dt 25:5-10). Maar uit Genesis 38 blijkt, dat het al eerder bekend was en een bindend karakter had.

Dat God Onan met de dood straft, is niet vanwege het loutere feit dat hij zijn zaad verspilde op de grond, maar omdat hij zich bewust onttrok aan de verantwoordelijkheid om de naam van zijn broer in stand te houden. Als het hier wel om zelfbevrediging zou gaan, zou je tot de gedachte kunnen komen dat zelfbevrediging een “zonde tot de dood” (1Jh 5:16) is, een zonde waarover in dit geval Gods toorn direct wordt uitgestort. Dat is, gelukkig, niet zo. Het is zonde. Je bent op jezelf gericht. Maar het is geen zonde tot de dood.

Het is wel iets waar je van af moet. Misschien ben je dat niet met me eens. Dan hoop ik dat de teksten die ik met je wil doornemen en die in dit verband toepasbaar zijn, je toch tot die conclusie zullen brengen.

Ik spreek jou aan als christen. Dat wil ten eerste zeggen dat ik jou kan aanspreken op het Woord van God. Ik ga er ook van uit dat jij aan het Woord van God gehoorzaam wilt zijn uit liefde voor de Heer Jezus, ook als het gaat om dingen die niet letterlijk in de Bijbel worden genoemd, zoals zelfbevrediging. Om er tegenaan te kunnen kijken naar aanleiding van de teksten die ik met je wil doornemen, zul je bereid moeten zijn je gevoelens ondergeschikt te maken aan de Bijbel. Pas dan zul je in alle eerlijkheid met me mee kunnen denken als we deze teksten nalopen.

Een tweede zaak is dat je in een wereld leeft waar wordt gezegd dat je de natuur haar gang moet laten gaan, dat je zelfbevrediging zelfs moet stimuleren. Dat wordt op veel scholen als de normaalste zaak van de wereld aan de kinderen voorgehouden. Een Engelse expert op het gebied van kinderen, Penelope Leach, zorgde voor de nodige beroering toen zij haar gehoor voorhield: ‘Het probleem met de seksuele opvoeding is, dat de kinderen niet wordt verteld dat seks leuk is. En dat is toch het hele punt?’

Zo spreekt Gods Woord er niet over. Als de seksuele gevoelens bij jongens en meisjes gaan ontwaken, dan is dat niet iets waar ze onrustig van hoeven te worden. Het is niet iets wat je hoeft weg te moffelen, omdat je je ervoor zou moeten schamen. Alleen, je moet ermee leren omgaan, je moet het leren controleren en beheersen.

Seksualiteit heeft haar functie, maar wel binnen het huwelijk. Als je in de brief van Jakobus leest “elke goede gave en elk volmaakt geschenk daalt van boven neer van de Vader der lichten” (Jk 1:16), hoort de seksualiteit daar ook bij. Voor het juiste gebruik van deze gave geeft God het kader aan. Als God de grenzen stelt waarbinnen Zijn gave kan worden genoten, is dat niet om jou ongelukkig te maken. De duivel wil jou laten geloven dat God je in je bewegingsvrijheid beperkt, dat Hij je betuttelt, dat Hij je remt in je vrije ontwikkeling. Dat is zijn oude, steeds terugkerende leugen.

Zo kwam hij bij Eva in het paradijs. Hij kreeg bij haar ingang door haar te wijzen op de beperking die God gesteld had. Zij mocht niet eten van de boom van de kennis van goed en kwaad. Toen ze ondanks Gods uitdrukkelijk verbod om van die boom te eten, toch op de suggestie van de duivel inging, betekende dat het begin van alle ellende waarin het mensdom sindsdien gedompeld is. En het zijn dezelfde oude, listige vragen die de duivel met name op het terrein van de seksualiteit in een nieuwe verpakking jou in het oor fluistert.

Herken je vragen als: Als God liefde is, dan zal Hij toch niet willen dat jij jezelf martelt en wacht met geslachtsgemeenschap tot je getrouwd bent? Hij zal voorechtelijke geslachtsgemeenschap toch wel goedvinden? Hij zal iemand die helemaal alleen is toch niet kwalijk nemen als hij of zij zichzelf bevredigt? Nee, Gods beperkingen zijn er omdat Hij jouw geluk op het oog heeft. Hij heeft de grenzen bepaald omdat Hij wil dat jij Zijn gave voluit kunt genieten. Als Zijn gave buiten die grenzen wordt getrokken, ga je eraan kapot. Er zijn veel jonge mensen die het hebben gezegd, dat het te ver gaan in de seksualiteit hen echt volkomen ongelukkig heeft gemaakt.

Het geweten

De eerste teksten gaan over het geweten.
“Daarom oefen ik mij ook om altijd een onergerlijk geweten te hebben tegenover God en de mensen” (Hd 24:16).
“Want dit is onze roem: het getuigenis van ons geweten, dat wij in eenvoudigheid en oprechtheid voor God … hebben verkeerd in de wereld” (2Ko 1:12).

Stel jezelf de vraag: Kan ik met zelfbevrediging bezig zijn, zonder dat mijn geweten gaat spreken? Kan ik het met een rein geweten doen?

Fantasieën

Een volgende tekst is wat de Heer Jezus zegt:
“Maar Ik zeg u, dat ieder die een vrouw aanziet om haar te begeren, al overspel met haar gepleegd heeft in zijn hart” (Mt 5:28).

Hier gaat het over je gedachteleven. De vraag die je hier kunt stellen is: Kan ik mezelf bevredigen zonder de ‘hulp’ van seksuele fantasieën?

Verslaving

Hierbij past de tekst:
“Alles is mij geoorloofd, maar ik zal mij door niets laten overheersen” (1Ko 6:12).

Hier gaat het over je lichaam en hoe je ermee omgaat. De vraag hierbij is: Ben ik de baas over mijn lichaam of is mijn lichaam de baas over mij? Zelfbevrediging kan verslavende vormen aannemen. Ze zijn er, de jonge mensen die er maar niet vrij van kunnen komen.

Op grond van geloof

Wat denk je van deze tekst:
“En alles wat niet op grond van geloof is, is zonde” (Rm 14:23).

Kun je zeggen dat zelfbevrediging je ingegeven wordt door je geloof, dus voortkomt uit je relatie met God?

Tot eer van God

Er staat ook:
“Hetzij dan dat u eet, hetzij dat u drinkt, hetzij dat u iets [anders] doet, doet alles tot heerlijkheid van God” (1Ko 10:31).

De vraag is hier niet moeilijk te bedenken. De vraag stellen is tevens haar beantwoorden.

Zelfdiscipline

Ten slotte wil ik de volgende verzen aanhalen:
“Weet u niet, dat zij die in [de] renbaan lopen, allen wel lopen, maar één de prijs ontvangt? Loopt zo dat u die verkrijgt. En ieder die aan een wedstrijd deelneemt, onthoudt zich in alles; dezen dan, opdat zij een vergankelijke kroon ontvangen, maar wij een onvergankelijke. Ik loop daarom zo, niet als in onzekerheid; zo boks ik, niet alsof ik in [de] lucht sla; maar ik kastijd mijn lichaam en breng het tot slavernij, om niet, nadat ik anderen heb gepredikt, zelf verwerpelijk te worden” (1Ko 9:24-27).

In deze verzen gaat het over zelfbeheersing, zelfdiscipline. Zelfbeheersing hoort bij de vrucht van de Geest (Gl 5:22). Om je lichaam in bedwang te houden, jezelf door niets te laten overheersen, is zelfbeheersing nodig. Dat kost harde training en veel strijd, maar de Heilige Geest wil de kracht geven om de overwinning te behalen.

Er zullen beslist nog meer teksten zijn die je kunnen helpen bij een Bijbelse oriëntatie op de kwestie van zelfbevrediging. Het zal waardevol zijn als je die door het lezen van de Bijbel, zelf ontdekt.

Zelfbevrediging is geen onschuldige bezigheid. Dat valt naast wat de Bijbel aan richtlijnen geeft, ook af te leiden uit de praktijk. Er zijn gevolgen die zich direct kunnen laten gelden na de handeling van zelfbevrediging en er zijn gevolgen die pas op termijn merkbaar worden. Hieronder volgen er een paar.

1. Schuldgevoelens: je weet innerlijk dat je iets doet wat niet goed is. Ook voorstanders van masturbatie spreken over schuldgevoelens.

2. Minderwaardigheidsgevoelens: als je weer eens de aandrang van je gevoelens niet de baas bent geweest, je opnieuw niet bestand bent geweest tegen de verleiding en eraan hebt toegegeven, kun je jezelf een waardeloze jongen of waardeloos meisje vinden.

3. Relatieverslechtering met God: is er wel iemand te vinden die zou durven beweren dat hij of zij er een betere relatie met God door krijgt? Masturbatie brengt je niet dichter bij God; je verlangen om Hem beter te leren kennen neemt er niet door toe.

4. Verslaving die moeilijk te doorbreken is: hoe vaker iemand ermee bezig is, des te meer greep krijgt de verslaving op hem of haar. Het kost veel tijd en inspanning om los te komen van iets wat verslavende vormen heeft aangenomen.

5. Spanningen met medemensen: wie met zelfbevrediging bezig is, maakt zichzelf tot middelpunt, waardoor het kan gebeuren dat hij of zij niet meer soepel is in de contacten met anderen, in huis of op school. Dat kan tot gespannen situaties leiden.

1. De ik-gerichte seksualiteit kan later vaak moeilijk omgebogen worden in een zich geven aan de ander. In het huwelijk gaat het er niet om jezelf te bevredigen, maar je partner. Gevolg: seksuele relatiestoornissen in het huwelijk.

2. Wie vóór het huwelijk niet geleerd heeft zijn seksuele gevoelens onder controle te krijgen, zal ook in een eventueel huwelijk problemen met zelfbeheersing krijgen. Er zijn echt tijden in een huwelijk dat je geen seksuele omgang met je man of vrouw kunt hebben. Dat kan zijn door ziekte of doordat de man een langere tijd voor zijn werk op reis is. Zo zijn er nog meer situaties denkbaar waarbij seksuele omgang niet mogelijk is.

Een onderwerp dat bij zelfbevrediging aansluit is ‘petting’. Het is een Engels woord dat ‘vrijen’ betekent, maar in de seksuele beleving een eigen inhoud heeft. Met petting wordt bedoeld het wederzijds prikkelen van de geslachtsorganen totdat beide partijen het orgasme bereiken. ‘Petting to climax’ heet dat in Amerika vanwaar de benaming – en de praktijk – naar het Westen is overgewaaid. Het gaat dus om een soort gezamenlijk bedreven zelfbevrediging, zelfbevrediging met z’n tweeën. Het is een surrogaat van de echte geslachtsgemeenschap. Het geeft een seksueel genot zonder gevaar voor zwangerschap en ook zonder dat voorbehoedsmiddelen gebruikt hoeven te worden of op de kalender gelet moet worden.

Petting wordt goedgepraat met de redenering dat het geen geslachtsgemeenschap is en dus geoorloofd. Maar dat is een grote misleiding. Door petting gaat veel verloren van de schoonheid van een later huwelijk. Welke man kan, nadat hij andere vrouwenlichamen heeft betast, tot zijn vrouw komen met dezelfde bewondering, eerbied en vreugde als wanneer hij zuiver en rein had geleefd en zijn lichaam en seksuele verlangens helemaal voor haar had bewaard? En welke man zal echt van het lichaam van zijn vrouw kunnen genieten als hij weet dat zij al door anderen is betast en anderen haar begeerten al hebben opgewekt door hun vrijerijen?

Bij petting wordt de volle nadruk gelegd op de seksualiteit. Wanneer petting in de omgang tussen een jongen en een meisje een plaats heeft gekregen, is het gevolg dat zaken met betrekking tot seks de gedachten volledig gaan beheersen. Daardoor wordt er vaak geen plezier meer gevonden in de leuke dingen van het leven, in studie of werk of allerlei andere verplichtingen die iemand heeft. Er kan over niets anders meer gedacht en gepraat worden.

De absolute vrijheid van liefkozen en betasten – en daarmee bedoel ik niet dat je elkaar geen hand of kus zou mogen geven, maar daarop kom ik later terug – is iets wat God aan het huwelijk heeft voorbehouden, omdat het een uiting is van een seksuele relatie. De eerdergenoemde Elizabeth Elliot schrijft in haar boek, dat er voor de christen maar één regel is: Volkomen onthouding van seksuele activiteit buiten het huwelijk en volkomen trouw erbinnen.

Zij bedoelt daarmee, wat de Bijbel als volgt in positieve zin aangeeft:
“Moge je [levens]bron gezegend zijn
en verblijd je over de vrouw van je jeugd:
een zeer lieflijke hinde, een bevallig steengeitje.
Laten haar borsten jou te allen tijde dronken maken,
dool voortdurend rond in haar liefde” (Sp 5:18-19).

In negatieve zin lezen we in het boek Ezechiël enkele duidelijke waarschuwingen:
“Zij bedreven hoererij in Egypte; in hun jeugd bedreven zij [al] hoererij. Daar werden zij in hun borsten geknepen, daar werden hun maagdelijke tepels betast” (Ez 23:3).
“Ook gaf zij haar hoererijen met de Egyptenaren niet op. Zij hadden immers in haar jeugd met haar geslapen, zij hadden haar maagdelijke tepels betast en zij hadden hun hoererij over haar uitgestort” (Ez 23:8).
“Zo verlangde u sterk terug naar het schandelijk gedrag van uw jeugd, toen die van Egypte uw tepels betastten vanwege uw jeugdige borsten” (Ez 23:21).

Uit deze verzen blijkt dat God, Die de verhouding tussen Zichzelf en Zijn volk met een huwelijk vergelijkt, het Zijn volk zeer kwalijk neemt dat het zich niets aantrok van deze band met Hem en zich liet betasten door vreemden. Betasting en streling, ook van de borsten, hoort thuis in de geheiligde band van het huwelijk, niet erbuiten. Dan, en dan alleen mag je, en dan ook ten volle, van elkaars lichaam genieten.

Daarom moet de omgang tussen jongelui niet ontaarden in petting. Het is zonde. Als het is gebeurd, is er maar één echte oplossing en dat is oprechte belijdenis voor God en elkaar en breken met de zonde. Het is geen echte liefde tegenover je toekomstige partner (wie dat dan ook mag zijn) als je je zo aan elkaar geeft. Het is geen echte liefde als je, zonder in de band van het huwelijk verenigd te zijn, elkaars intiemste delen ziet en betast. Het uitkleden, het zien van de intieme lichaamsdelen, de boodschap die daarvan uitgaat: het is de beginfase van de geslachtsgemeenschap.

Het tonen van de intieme delen van het lichaam wordt nergens in de Bijbel in de vrijheid van de persoonlijke verantwoordelijkheid gelaten. Het valt of onder huwelijksgemeenschap of onder ontucht. Ook het ontbloten en betasten van de borsten buiten het huwelijk is ontucht, zoals hierboven uit Ezechiël 23 is aangetoond, omdat het tot de geslachtelijke omgang behoort.

Een vrouw kan aan haar borsten en met name de tepels gevoeliger zijn dan aan haar geslachtsorganen. De uitdrukking ‘niet onder de gordel’, om daarmee de vrijheid aan te geven die er zou zijn om wel de borsten te mogen betasten, is dus regelrechte onzin. Het is belangrijk dit te onderstrepen, omdat het schaamtegevoel ten aanzien van de borsten steeds meer verzwakt. Het aantal meisjes en vrouwen dat in de zomermaanden de stranden langs de kust topless bevolkt, bewijst dat. De christen die zegt dat hij ondanks dat verschijnsel zich rustig te midden van zo’n bevolking kan begeven en daarbij opmerkt dat het hem niets doet, geeft duidelijk blijk van een verzwakking van het schaamtegevoel.

Tot beschaming van zo iemand moet gezegd worden, dat in de versekste wereld waarin wij leven, de uitgevers van pornolectuur dat vaak beter weten dan de mensen die zeggen dat ze de Bijbel kennen. Hetzelfde geldt voor de wereld van de reclame. Om mensen tot de aankoop van een product te bewegen wordt op steeds schaamtelozer wijze het bloot en de seksualiteit misbruikt. Te midden van deze opdringerige onreinheid, waarmee je vaak tegen je wil in wordt geconfronteerd, moet de christen zijn koers bepalen. Deze koers kan alleen goed worden bepaald aan de hand van het Woord van God.