Verschil tussen man en vrouw

Wie getrouwd is, geeft de ander het exclusieve en levenslange recht op alles wat hem of haar bezighoudt. Hierdoor groeit de eenwording in de praktijk. Twee heel verschillende mensen vergroeien met elkaar, terwijl ze hun eigen identiteit behouden. Als trouw de basis van het huwelijk vormt, zullen de verschillen tussen man en vrouw bijdragen aan de kleurrijkheid van hun huwelijk.

In heel wat gevallen blijkt daar in de eerste tijd van het huwelijk niet veel van. Vaak vormen die verschillen in de begintijd van het huwelijk juist een bron van groot meningsverschil die niet zelden uitloopt op ruzie. Want wat blijken er een verschillen te bestaan tussen de beide seksen, verschillen in aanvoeling, beoordeling, beleving. Dat is ook in mijn huwelijk de ervaring. Na verloop van tijd leer je enigszins met die verschillen omgaan en ga je ze accepteren. Geregeld ruzie is ook geen genot.

Na het accepteren breekt er een derde fase aan, een fase waarin je de verschillen gaat waarderen. Je komt dan tot de ontdekking dat de verschillen een verrijking en versterking van je huwelijk zijn. In het huwelijk moet worden geleerd om in de verschillen geen tegenstellingen te zien, maar aanvullingen, verrijkingen. Alle door God geschapen verschillen dragen bij aan het kleurrijker maken van het geschapene.

Wanneer je Genesis 1 en Genesis 2 met elkaar vergelijkt, valt het op dat in Genesis 1 vooral het verschil tussen man en vrouw naar voren komt, terwijl in Genesis 2 meer de overeenkomst tussen man en vrouw aan de orde is. Letterlijk staat er in Genesis 1 dat God de mens ‘mannelijk en vrouwelijk’ heeft geschapen (Gn 1:27). Daarmee wordt gezegd dat God de mens heeft geschapen zowel in een mannelijke als in een vrouwelijke vorm. God heeft één mens geschapen, maar die mens is als het ware een twee-eenheid. We kunnen het verschil tussen man en vrouw zoals de Bijbel dat ons laat zien niet genoeg benadrukken. We leven immers in een tijd waarin verwoede pogingen worden gedaan dit onderscheid aan alle kanten uit te wissen, met de emancipatiebeweging in de voorhoede en in de achterhoede de oprukkende genderbeweging.

In 1 Korinthiërs 11 lezen we over een rangorde die God ten aanzien van de man en de vrouw heeft ingesteld: “Maar ik wil dat u weet, dat Christus het Hoofd is van iedere man, en de man het hoofd van de vrouw, en God het Hoofd van Christus” (1Ko 11:3). De man is dus het hoofd van de vrouw. Zo’n uitspraak past niet in het emancipatiebeleid en het emancipatiedenken waarmee we steeds sterker worden geconfronteerd.

Het emancipatiestreven gaat uit van de gedachte dat de vrouw per definitie niet anders is. Het anders zijn van de vrouw mag dan ook niet langer worden geaccepteerd. Ze moet worden bevrijd van wat haar altijd is opgelegd. Ze moet zich bewust worden gemaakt van haar rechten. Ze is, zo zegt men, ten onrechte altijd op een minderwaardige plaats gehouden. Nu moet worden gezegd, dat de vrouw inderdaad vaak op een laag-bij-de-grondse manier is behandeld. In sommige culturen is dat nog altijd zo, maar ook in ons land zijn er schrijnende situaties van uitbuiting van de vrouw (geweest). Ze is en wordt misbruikt als sloof en als seksobject.

De Bijbel behandelt de vrouw echter niet als een schepsel van mindere kwaliteit. Dat mannen zo met vrouwen zijn omgegaan en soms nog omgaan, wil niet zeggen dat aan de vrouw nu een plaats moet worden toegekend die God haar niet toekent. Elke vrouw die de haar door God gegeven plaats inneemt, zal daarin de grootste voldoening vinden.

Het is vooral de invloed van de emancipatiebeweging die ertoe bijdraagt dat de vrouw haar anders-zijn niet (langer) accepteert. Vrouwen hebben er in het algemeen moeite mee dat ze anders zijn dan mannen. Ze hebben soms grote problemen met hun eigen lichaam, met wat daarin allemaal omgaat. Het is van belang dat zowel de vrouw als de man het verschillend-zijn in het oog houdt. Vrouwen zijn nu eenmaal anders van bouw en beleven veel dingen ook anders. Dat is niet vervelend en onacceptabel. Integendeel, het is een schitterende aanvulling op de beperkingen van de man.

Een vrouw is gegeven als hulp. God merkt Zelf op dat Adam iemand mist en Hij voorziet daarin door Eva te maken: “Ik zal een hulp voor hem maken als [iemand] tegenover hem” (Gn 2:18). Dat betekent dat de man eigenlijk niet zonder een hulp kan. Hulp van haar man zijn is geen degradatie van de vrouw. Van God Zelf staat meerdere keren in de Bijbel dat Hij voor Zijn volk een hulp is, bijvoorbeeld “onze ziel verwacht de HEERE, Hij is onze hulp en ons schild” (Ps 33:20) en “welzalig is hij die de God van Jakob tot zijn hulp heeft” (Ps 146:5). Dat is niet gering. Toch wordt het in de wereld waarin wij leven als iets minderwaardigs, als iets negatiefs naar voren gebracht. Man en vrouw moeten volkomen gelijk zijn, in alles!

Het in het oog houden van het verschil tussen man en vrouw betekent eerbied hebben voor de Eigenaar, de Schepper van dit verschil. De grote tegenstander van God, de satan, zal al zijn pogingen blijven aanwenden om ook op dit terrein het werk van de Schepper aan te vallen, te beschadigen en zo mogelijk te verwoesten. Hij heeft met de emancipatiebeweging een geducht wapen in zijn hand. Velen heeft hij al blind gemaakt voor het sekseverschil. De verschillen tussen man en vrouw vervagen steeds meer. Het is soms moeilijk te zien of je met een man of met een vrouw te maken hebt. In streven, in gedrag, in houding, in kleding, in haardracht is het verschijnsel uniseks algemeen waar te nemen.

Als we nog even naar 1 Korinthiërs 11 gaan, lezen we daar op welke manier vrouw en man in hun uiterlijk kunnen laten zien dat zij innerlijk rekening houden met de verschillende plaats die God hun in de schepping heeft gegeven: “Iedere man die bidt of profeteert met iets op zijn hoofd onteert zijn hoofd; en iedere vrouw die bidt of profeteert met ongedekt hoofd, onteert haar hoofd; want het is een en hetzelfde of zij geschoren was. Want als een vrouw niet gedekt is, laat zij zich ook maar het haar laten afknippen; maar als het voor een vrouw schande is zich het haar te laten afknippen of zich te laten scheren, laat zij zich dan dekken” (1Ko 11:4-6). Velen zeggen dat we hier met een achterhaalde zaak te maken hebben. Men spreekt over ‘tijdgebonden’. Laten we echter bedenken dat het gaat om wat God bij de schepping heeft ingesteld. Dat wil Hij geëerbiedigd zien. Het komt allemaal op losse schroeven te staan als de vrouw haar anders-zijn niet (meer) accepteert.

De grote aanval op het verschil is ingezet door wat ‘gender mainstreaming’ wordt genoemd: ‘Achter de rug van het publieke bewustzijn vindt een Culturele Revolutie plaats die bezig is de binnenste kern van onze sociale structuur in de maatschappij te veranderen. Het gaat om de stapsgewijze ontbinding van de identiteit van man en vrouw; om de seksuele normen en sociale vormen gebaseerd op huwelijk, familie, moeder- en vaderschap. Deze Culturele Revolutie heeft een naam: Gender Mainstreaming.’ (Gabriele Kuby)

‘Gender mainstreaming’ betekent, vrij vertaald, ‘geslacht (of sekse) hoofdstroming’. Het is een uitdrukking waarmee wordt bedoeld dat alles in het leven in zijn ruimste zin op slechts één manier moet worden benaderd en dat is die van absolute gelijkheid van ieder mens. In de filosofie die hierachter zit, wordt alles wat de specifieke identiteit als man of vrouw ondersteunt, zoals taal, taakverdeling, gedrag, typisch speelgoed voor jongens en meisjes als ‘seksistisch’ en ‘discriminerend’ verguisd. Kinderen moeten volgens dit concept geslachtsneutraal worden opgevoed en bestaand zogenaamd ‘stereotiep gedrag’ – jongens spelen met auto’s, meisjes met poppen – moet worden afgeleerd. Dit wordt ‘undoing gender’ genoemd, wat vertaald neerkomt op ‘het ongedaan maken van het geslacht’.

In het RD van 1 juni 2016 staat in een artikel over gender mainstreaming. Enkele citaten daaruit verduidelijken wat er achter schuilgaat:

De ‘moeder’ van het feminisme, Simone de Beauvoir, zei het al in 1949 in haar boek ‘De tweede sekse’: ‘Je wordt niet als vrouw geboren, je wordt tot vrouw gemaakt.’ Tegen die achtergrond kiezen veel ouders vandaag voor een geslachtsneutrale opvoeding.
In Zweden spreken de leiders van een groep vooruitstrevende crèches de kinderen aan met ‘vriendjes’. Het gebruik van ‘jongen’ of ‘meisje’ is taboe. De leiders spreken ook niet over ‘hij’ of ‘zij’, maar gebruiken een nieuw onzijdig woord in het Zweeds.
Geslacht is vandaag een zelfgekozen identiteit. Om op het geboortekaartje te spreken van een zoon of dochter, is volstrekte willekeur, zegt de genderbeweging.
Volgens Gabriele Kuby spiegelt de genderbeweging vrijheid voor, maar brengt ze slavernij. ‘Het is een frontale aanval op het gezin en op het moederschap. Door de gedwongen seksualisering via het onderwijs op Duitse scholen zien we ook een aanval op de kindsheid. Het is het ergste wat er bestaat. Het resultaat is een demografische crisis.’

Christenen en niet-christenen hebben eeuwenlang in alle culturen geloofd en geloven nog dat er een mannelijk en vrouwelijk geslacht is. De gender mainstreambeweging wil ons inprenten dat we moeten leren ‘omdenken’, want dit verschil in geslacht of sekse, of in elk geval onze waarneming daarvan, is aangeleerd. Daarom moeten we afstand doen van de traditionele ideeën van de man en vrouw. Gender wordt niet zozeer biologisch, maar sociaal bepaald. Je wordt niet als vrouw of man geboren, maar tot man en vrouw door je omgeving gemaakt, zeggen ze.

Dit ‘nieuwe denken’ is ook doorgedrongen in de christenheid. Christenen voor wie Gods Woord niet de absolute waarheid is, zijn en worden erdoor beïnvloed. Andreas Steinmeister geeft daarvan in zijn boek Die Geschlechterordnung – eine kulturelle Konstruktion oder Absicht des Schöpfers? – Wohin führt der evangelikale Trend? (De geslachtelijke orde – een culturele constructie of de bedoeling van de Schepper? – Waar leidt de evangelische trend heen?) een duidelijk voorbeeld. Het is weliswaar ontleend aan de Evangelische Kerk van Duitsland, maar het geldt in dezelfde mate voor de ‘mainstream’ van de Nederlandse christenheid:

Gezien de ‘diepe sociale en culturele veranderingen’ wordt ook ‘de kerk uitgenodigd’ om het gezin opnieuw te doordenken en de veelvoud aan nieuwe diverse particuliere levensvormen zonder vooroordeel te erkennen en te ondersteunen. Deze erkenning moet echter niet slechts worden opgevat als een aanpassing aan nieuwe gezinswerkelijkheden, maar als een ‘normatieve oriëntatie’. [...] ‘De traditionele modellen houden geen stand meer in de uitdagingen van de economie en de samenleving, en ook niet in de uiteenlopende verwachtingen van de gezinnen. [Einde citaat]

Het is in het licht van wat we al in Gods Woord hebben gezien, duidelijk dat Gods Woord hier wordt gemanipuleerd. Voor wie buigt voor Gods Woord is verder commentaar overbodig. Voor wie door dit denken is gezwicht, klinkt de oproep: “[Terug] naar de wet en het getuigenis! Als zij niet overeenkomstig dit woord spreken, zal er voor hen geen dageraad zijn” (Js 8:20).

Terug naar het door God gemaakte verschil. Het is belangrijk dat de vrouw zichzelf leert kennen en aanvaarden. Even belangrijk is het dat de man zijn vrouw leert kennen en aanvaarden zoals zij is. Hij mag zelfs verder gaan dan kennen en aanvaarden. Hij zal ertoe moeten komen haar te waarderen in haar anders zijn. Die waardering zal een grote stimulans voor haar zijn en zij zal er geen moeite mee hebben anders te zijn dan de man.

Het mag de vrouw duidelijk worden gemaakt, haar mag het gevoel worden gegeven, dat ze niet gelaten hoeft te accepteren dat ze vrouw is, maar dat ze een uniek maaksel van de Schepper is. Ze mag dat in haar hele bestaan, in haar gedrag en uiterlijk, laten zien. Het gaat er dus om dat man en vrouw elkaar leren kennen. De man moet zijn vrouw liefhebben en geduld en begrip tonen. Voor de vrouw is het van belang dat zij positieve, bijbelse gedachten ontwikkelt over zichzelf en haar man.

Een van de opdrachten voor de man ten aanzien van zijn vrouw is om verstand van haar te krijgen. Petrus schrijft daarover in zijn eerste brief: “Mannen, evenzo, woont bij hen met verstand als bij een zwakker vat, het vrouwelijke, en bewijst hun eer, omdat ook zij mede-erfgenamen van de genade van het leven zijn, opdat uw gebeden niet verhinderd worden” (1Pt 3:7) De man kan zijn vrouw eer bewijzen door zijn best te doen haar te leren begrijpen.

Dat is voor een man een hele klus. Hij kan verstand hebben van alles en nog wat. Helaas moet worden gezegd dat heel wat mannen meer verstand hebben van hun auto of van hun computer dan van hun vrouw. Het vraagt inspanning om ergens verstand van te krijgen. Als de man zich ervoor inzet om zijn vrouw te leren begrijpen, zal dat het leven voor de vrouw heel wat aangenamer maken, dan wanneer de man haar steeds verwijten maakt over haar gedrag en manier van reageren.

Natuurlijk is het ook zo, dat een vrouw moet leren haar man te begrijpen. Zij moet ook leren hoe haar man in elkaar zit, waar zijn belangstelling naar uitgaat en waarom, zodat zij daarin kan gaan delen en hem erin kan steunen. Man en vrouw zullen in dit leerproces steeds meer op elkaar ingespeeld raken en een steeds harmonieuzere eenheid vormen.